80C deduction - भारताच्या आयकर कायद्याचे कलम 80C हे एक असं कलम आहे जे विविध खर्च आणि गुंतवणुकींची माहिती देतं ज्यांना आयकरातून सूट किंवा वजावट देण्यात आली आहे. ज्याचा उपयोग करून करदाता त्याच्या एकूण उत्पन्नातून अनेक वजावटींचा दावा करू शकतो; ज्यामुळे करदात्याचे करपात्र उत्पन्न कमी होईल आणि पर्यायाने त्याचा प्राप्तिकर कमी होईल.
या लेखामध्ये आपण हेच बघणार आहोत की ८०सी अंतर्गत वजावट (80C deduction) मिळवून आपण कशाप्रकारे आपला प्राप्तिकर कमी करू शकतो किंवा वाचवू शकतो.
आपण कदाचित हे ऐकलं असेल की ८०सी अंतर्गत (80C deduction) आपण दीड लाख रुपयांपर्यंत करपात्र रकमेतून वजावट मिळवू शकतो आणि त्यासाठी काही प्रकारच्या योजनांमध्ये गुंतवणूक करावी लागते. पण आपल्याला हे माहीत आहे का की आपण गुंतवणूक न करता सुद्धा काही गोष्टी अशा आहेत ज्यांचा उपयोग करून आपण ही दीड लाखाची वजावट मिळवू शकतो.
मंडळी ८० सी नुसार आपण दोन प्रकारे लाभ मिळवू शकतो.
पहिला गुंतवणूक न करता आणि दुसरा गुंतवणूक करून.
पहिल्यांदा आपण बघूया गुंतवणूक न करता हा फायदा आपण कसा घेऊ शकतो.
Table of Contents
80C अंतर्गत गुंतवणूक न करता वजावट कशी मिळेल? (80C deduction without investment)
- पीएफ (Provident Fund) - जर आपण कुठे नोकरी करत असाल आणि आपल्या पगारातून पीएफ कापला जात असेल तर आपल्याला याचा फायदा मिळू शकतो. यासाठी आपल्याला कुठलीही वेगळी गुंतवणूक करायची काही गरज नाही. याचा अजून एक फायदा असा आहे की पीएफ हा EEE श्रेणीमध्ये येतो म्हणजे पीएफ भरलेले पैसे, त्यावर मिळणारे व्याज आणि योजनेचा परतावा या तिन्ही वर आपल्याला कुठल्याही प्रकारचा कर आकारला जात नाही. थोडक्यात, पीएफ मध्ये केलेली गुंतवणूक आणि त्यावरील परतावा पूर्णपणे करमुक्त असेल.
- गृह कर्ज (Home Loan) - जर आपण गृह कर्ज घेतलं असेल तर आपण वर्षभरात एकूण जी हप्त्याची रक्कम भरता त्यात दोन भाग असतात एक मुद्दल आणि दुसरं व्याज. ८०सी अंतर्गत आपल्याला यातील मुद्दलाची रक्कम वजावटी साठी वापरता येते. म्हणजे वर्षभरात भरलेली मुदलाची रक्कम आपण एकूण करपात्र रकमेतून वजा करू शकतो.
- घर नोंदणी शुल्क आणि मुद्रांक शुल्क (House registration fee and stamp duty) - जर आपण एखाद्या वर्षी घर खरेदी केलं तर कलम 80C अंतर्गत मुद्रांक शुल्क आणि नोंदणी शुल्काच्या रकमेचा प्राप्तिकरात वजावटीसाठी दावा करू शकतो. मात्र, ही वजावट आपण घर खरेदी केलेल्या वर्षीच मिळवू शकतो.
- शिकवणी शुल्क (Tuition Fee) - जर आपलं लग्न झालेले असेल आणि आपली मुलं शाळेत किंवा कॉलेजला जात असतील तर आपण त्यांच्या शाळेच्या किंवा कॉलेजच्या फी मधील शिकवणी शुल्क किंवा tuition fee म्हणून एक प्रकार असतो तो ८०सी अंतर्गत करपात्र रकमेतून वजावटीसाठी वापरू शकतो. मात्र हा प्रकार आपण जास्तीत जास्त दोन मुलांच्या फीसाठी वापरू शकतो. हा फायदा आपण दत्तक घेतलेल्या मुलांसाठी पण घेऊ शकतो.
-
आयुर्विमा म्हणजेच लाईफ इन्शुरन्स पॉलिसी - आपण दरवर्षी आयुर्विम्याचा म्हणजेच लाईफ इन्शुरन्स पॉलिसीचा हप्ता भरतो तो सुद्धा ८०सी अंतर्गत वजावटीसाठी आपल्याला उपयोगी पडतो. मात्र याला एक अट आहे ती अशी की आपण जो पॉलिसीचा वार्षिक हप्ता भरतो तो इन्शुरन्सच्या रकमेच्या जास्तीत जास्त दहा टक्क्यांपर्यंत असला पाहिजे.
उदाहरणार्थ, जर आपण पाच लाखाची पॉलिसी घेतली असेल तर आपला वार्षिक हप्ता ५० हजार किंवा त्यापेक्षा कमी असला पाहिजे.
तेव्हा मंडळी हे होते पाच पर्याय जे आपल्याला गुंतवणुकी शिवाय करपात्र रकमेतून वजावटीसाठी (80C deduction without investment) उपयोगी पडतात. या पाच-सहा पर्यायांचा उपयोग करून सुद्धा जर ८०सी अंतर्गत दीड लाखाच्या वजावटीतील काही भाग शिल्लक राहत असेल तर आपण अशा काही योजनांमध्ये गुंतवणूक करू शकतो ज्या ८०सी अंतर्गत करपात्र रकमेतून वजावट मिळवून देऊ शकतात.
तेव्हा आता बघूया या योजनांची माहिती.
80C अंतर्गत वजावटीसाठी गुंतवणुकीचे पर्याय? (Investment options for 80C deduction)
- सुकन्या समृद्धी योजना (Sukanya Samriddhi Yojana) - भारत सरकारने बेटी बचाव बेटी पढाव या अभियानांतर्गत खास मुलींसाठी चालू केलेल्या या योजनेचा फायदा मुलीच्या पालकांना ८०सी अंतर्गत वजावटीसाठी करून घेता येतो. याचं अजून एक वैशिष्ट्य म्हणजे सुकन्या समृद्धी योजना EEE श्रेणीमध्ये येते म्हणजे या योजनेत गुंतवलेली रक्कम, त्यावर मिळणारे व्याज आणि योजनेच्या शेवटी मिळणारा परतावा तिन्ही करमुक्त आहे.
- पीपीएफ (PPF) - पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड हा अजून एक असा पर्याय आहे जो EEE श्रेणीमध्ये येतो म्हणजेच योजनेत गुंतवलेली रक्कम त्यावर मिळणारे व्याज आणि योजनेच्या शेवटी मिळणारा परतावा तिन्ही करमुक्त आहे. या योजनेत केलेली गुंतवणूक सुद्धा आपल्याला ८०सी अंतर्गत वजावटीसाठी उपयोगी ठरू शकते.
- राष्ट्रीय पेन्शन योजना - म्हणजेच NPS. ही एक पेन्शन योजना आहे. या योजनेचे प्रामुख्याने दोन फायदे आहेत सर्वप्रथम या योजनेत केलेली गुंतवणूक आपल्याला ८०सी कलमांतर्गत दीड लाखापर्यंत च्या वजावटीसाठी उपयोगी पडते. या योजनेत सुद्धा गुंतवलेली रक्कम, त्यावर मिळणारे व्याज आणि योजनेच्या शेवटी मिळणारा परतावा तिन्ही करमुक्त आहे. आणि दुसरा फायदा म्हणजे आपण या योजनेत केलेली गुंतवणूक 80CCD (1B) अंतर्गत अतिरिक्त ५० हजाराची वजावट सुद्धा मिळवून देते. म्हणजे एकूण वजावट ८०सी अंतर्गत दीड लाख आणि 80CCD (1B) अंतर्गत ५० हजार म्हणजे एकूण दोन लाख एवढी मिळते.
या होत्या काही योजना ज्यामध्ये गुंतवणूक करून आपण ८०सी (80C deduction)अंतर्गत करपात्र रकमेतून दीड लाखापर्यंत वजावटीचा दावा करू शकतो.
याशिवाय ही काही अशा योजना आहेत ज्यामध्ये गुंतवणूक करून आपण ८०सी अंतर्गत करपात्र रकमेतून दीड लाखापर्यंत वजावटीचा दावा करू शकतो.
उदाहरणार्थ, पाच वर्षांसाठी ची एफडी, पोस्ट ऑफिस मुदत ठेव योजना, राष्ट्रीय बचत योजना आणि ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना. या योजनांमध्ये गुंतवणुकीच्या रकमेवर आणि योजनेत मिळणार्‍या परताव्यावर कर आकारला जात नाही, मात्र वार्षिक मिळणाऱ्या व्याजावर कर आकारला जातो. त्यामुळे या योजनांचा उल्लेख अगदी शेवटी केला आहे.
तेव्हा मंडळी आता आपल्याला साधारणपणे अंदाज आला असेल की आपण ८०सी अंतर्गत वजावट (80C deduction) मिळवण्यासाठी आपल्या गुंतवणुकीचे नियोजन कशा प्रकारे केलं म्हणजे ते आपल्याला फायदेशीर ठरू शकेल. गुंतवणूक नेहमी अशी करायची जी आपल्याला जास्तीत जास्त परतावा देईल आणि जर आपण प्राप्तिकर भरत असू तर त्यातून आपल्याला सूट मिळवून देईल.
जर तुम्हाला आजचा लेख आवडला असेल तर तुमच्या मित्र मंडळींना सुद्धा हा लेख वाचायला द्या म्हणजे त्यांनाही याचा फायदा मिळेल. धन्यवाद.
