नमस्कार मंडळी, आज आपण बघणार आहोत महिला सम्मान बचत पत्र (Mahila Samman Bachat Patra) या योजनेची माहिती. ही योजना भारत सरकारने खास महिलांसाठी सुरु केलेली आहे आणि या योजनेची घोषणा फेब्रुवारी २०२३ मध्ये झालेल्या अर्थसंकल्पात माननीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामनजी यांनी केली होती आणि त्यानुसार १ एप्रिल २०२३ पासून ही योजना गुंतवणुकीसाठी खुली झालेली आहे.
आज आपण बघणार आहोत महिला सम्मान बचत पत्र (Mahila Samman Bachat Patra) या योजनेची संपूर्ण माहिती ज्यामध्ये योजनेची वैशिष्ट्ये, मुदत, व्याजदर किती आहे आणि त्यानुसार परतावा किती मिळेल, योजनेच्या काही अटी आणि आयकराविषयी माहिती.
सर्वप्रथम आपण बघूया या योजनेसाठी आवश्यक पात्रता म्हणजे कोण या योजनेत खात उघडू शकतं.
Table of Contents
महिला सम्मान बचत पत्र योजनेची पात्रता (Mahila Samman Bachat Patra Eligibility)
- या योजनेत फक्त मुलगी किंवा महिलेसाठी खाते उघडले जाऊ शकते.
- यात वयाची कुठलीही अट नाही.
- या योजनेत एकल खातं किंवा एकाच व्यक्तीसाठी खातं उघडलं जाऊ शकेल. संयुक्त खात आत्तातरी उघडता येणार नाही.
- या योजनेत मुलगी किंवा महिला स्वतःसाठी खातं उघडू शकते आणि अल्पवयीन मुलीचं खातं उघडण्यासाठी एका कायदेशीर पालकाची आवश्यकता असते.
महिला सम्मान बचत पत्र योजनेची मुदत (Mahila Samman Bachat Patra Term)
- या योजनेची मुदत २ वर्षांची आहे. म्हणजे आज पैसे गुंतवले तर बरोबर दोन वर्षांनी ठेवीची रक्कम आणि व्याज परत मिळेल.
- तसंच, ही योजना ३१ मार्च २०२५ पर्यंत उपलब्ध असेल म्हणजे आत्ताच्या नियमानुसार या योजनेत पैसे गुंतवण्याचा शेवटचा दिवस ३१ मार्च २०२५ असेल. त्यांनतर या योजनेत गुंतवणूक करता येणार नाही.
महिला सम्मान बचत पत्र ठेवींचे नियम (Mahila Samman Bachat Patra Deposit Rules)
- या योजनेत किमान एक हजार रुपये आणि त्यापुढे शंभरच्या पटीत कितीही रक्कम ठेवता येईल. म्हणजे १०००, १२००, २००० इत्यादी. मात्र १२५०, १३२० अशा रकमांची ठेव या योजनेत ठेवता येणार नाही. थोडक्यात, १०० ने पूर्ण भाग जाणारी कुठलीही गुंतवणुकीची रक्कम चालेल.
- मात्र, या योजनेत कमाल गुंतवणुकीची मर्यादा २ लाख रुपये आहे. म्हणजे आपण जास्तीत जास्त दोन लाख रुपये या योजनेत एका व्यक्तीच्या नावे ठेवू शकतो.
- या योजनेत संबंधित खातेदार (महिला किंवा मुलगी) कितीही खाती उघडू शकतात. पण, प्रत्येक नवीन खात जुन्या खात्यानंतर ३ महिन्यांनी उघडता येईल.
मंडळी,हा थोडासा वेगळा नियम आहे. तो आपण एका उदाहरणाद्वारे समजून घेऊया.
समजा एखाद्या महिला खातेदाराने
५ एप्रिल २०२३ रोजी या योजनेत ५०००० रु भरून खात उघडलं. आता ती व्यक्ती अजून दीड लाख रुपये या योजनेत गुंतवू शकते. पण त्या व्यक्तीकडे ५०००० रु च आहेत. मग ती व्यक्ती ५ एप्रिल नंतर ३ महिन्यांनी म्हणजे ५ जुलै २०२३ रोजी ५०००० रु भरून नवीन खात उघडू शकते. त्याआधी नाही.
समजा त्या व्यक्तीकडे अजून १ लाख रुपये जमा झाले. तर ५ जुलै नंतर ३ महिन्यांनी म्हणजे ५ ऑक्टोबर २०२३ रोजी ती व्यक्ती ते १ लाख रु या योजनेत गुंतवू शकते.
इथे २ गोष्टी लक्षात घ्याव्या लागतील.
- पहिली गोष्ट, आत्ता दिलेल्या उदाहरणातील रकमा या फक्त योजना समजावून सांगण्यासाठी दिल्या आहेत.
- आणि दुसरी गोष्ट म्हणजे प्रत्येक नवीन खात उघडण्यासाठी ३ महिन्याची मुदत ही किमान दिवसांची मुदत आहे. थोडक्यात, या योजनेत आधीच खात उघडल्यानंतर कमीत कमी ३ महिने थांबून मग कधीही नवीन खातं उघडलं जाऊ शकत. म्हणजे ५ एप्रिल २०२३ रोजी खात उघडल्यानंतर पुढील खात ५ जुलै २०२३ रोजीच उघडलं पाहिजे असं नाही तर किमान ५ जुलै २०२३ पर्यंत वाट बघावी लागेल आणि त्यानंतर कधीही खातं सुरु करता येईल .
महिला सम्मान बचत पत्र ठेवींचे व्याजदर (Mahila Samman Bachat Patra Interest Rates)
- या योजनेतील ठेवींवर लागू होणारा व्याजदर ७.५ टक्के आहे.
- तसंच, व्याजाचा प्रकार तिमाही चक्रवाढ आहे.
महिला सम्मान बचत पत्र पैसे काढण्याचे नियम (Mahila Samman Bachat Patra Withdrawal Rules)
- या योजनेतील ठेवीदार खात चालू केल्यांनतर १ वर्ष पूर्ण झाल्यावर त्यावेळी जमा रकमेच्या ४०% रक्कम काढू शकतो. मात्र, त्यासाठी संबंधित पोस्ट ऑफिस किंवा बँकेच्या शाखेत अर्ज करावा लागतो.
- तसंच, ही रक्कम १ वर्ष पूर्ण झाल्यावर आणि ठेवीची मुदत संपण्यापूर्वी एकदाच काढता येईल. म्हणजे समजा ठेवीदाराने एक वर्ष पूर्ण झाल्यावर ३०% रक्कम खात्यातून काढली आणि नंतर काही दिवसांनी अजून रकमेची गरज असेल तर मात्र पुन्हा अजून १०% रक्कम काढता येणार नाही. उरलेली सगळी रक्कम ठेवीची मुदत संपल्यावरच मिळेल.
- तसंच, अल्पवयीन मुलीच्या वतीने खाते उघडल्यास, पालक यासाठी अर्ज करू शकतात.
महिला सम्मान बचत पत्र मुदतपूर्तीनंतर (Mahila Samman Bachat Patra After Maturity)
- या योजनेत खात उघडल्याचा तारखेपासून दोन वर्षे पूर्ण झाल्यावर खाते परिपक्व होईल आणि खात्यातील जमा रक्कम ठेवीदाराला परत मिळेल.
- त्यासाठी ठेवीदाराला संबंधित पोस्ट ऑफिस किंवा बँकेच्या शाखेत अर्ज करावा लागेल.
महिला सम्मान बचत पत्र मुदतपूर्व खाते बंद करणे (Mahila Samman Bachat Patra Premature Withdrawal)
ठेवीदाराला काही कारणांनी खातं मुदतीपूर्वी बंद करायचं असेल तर त्यासाठी काही नियम आहेत ते खालीलप्रमाणे -
१. खातेदाराच्या मृत्यू झाल्यास. ,
२. किंवा खातेदाराला काही असाध्य आजार जडल्यास ज्यामुळे त्यांना पैशाची गरज भासली तर.
३. किंवा अल्पवयीन खातेदाराच्या पालकांचा मृत्यू झाल्यामुळे खातं चालू ठेवणं शक्य नसेल तर खातं मुदतीपूर्वी बंद करता येईल.
आत्ता सांगितलेल्या नियमानुसार खातं मुदतीपूर्वी बंद केल्यास ठेवीवर नमूद केलेला व्याजदर मिळेल म्हणजे ७.५ टक्के.
मात्र, आत्ता सांगितलेल्या नियमाशिवाय इतर काही कारणांनी खात बंद करायचं असेल तर खाते उघडल्याच्या तारखेपासून सहा महिन्यानंतरच खातं बंद करता येतं आणि अशा प्रकारे खातं बंद केल्यास मिळणारा व्याजदर नमूद केलेल्या व्याजदरापेक्षा दोन टक्क्यांनी कमी असेल म्हणजे चालू व्याजदर ७.५ टक्के आहे तर २ टक्क्यांनी कमी म्हणजे ५.५ टक्के व्याजदर मिळेल.
महिला सम्मान बचत पत्र आयकर विषयक माहिती (Mahila Samman Bachat Patra Information on Income Tax)
मंडळी, आयकरासंबंधात सरकारने ३ गोष्टींचं स्पष्टीकरण दिलं आहे.
पहिलं आहे टीडीएस संदर्भात. सरकारकडून हे स्पष्ट करण्यात आलं आहे कि या योजनेत मिळणाऱ्या व्याजावर कुठल्याही प्रकारे टीडीएस कापला जाणार नाही. याच कारणसुद्धा देण्यात आलं आहे कि या योजनेत जास्तीत जास्त गुंतवणूक २ लाख आहे आणि व्याजदर ७.५% आहे. तेव्हा या दराने पहिल्या वर्षी १५ हजारपर्यत आणि दुसऱ्या वर्षी १७ हजारपर्यंत व्याज मिळेल आणि टीडीएसच्या नियमानुसार जर व्याजाची वार्षिक रक्कम ४० हजारपेक्षा जास्त झाली तरच टीडीएस कापला जातो. त्यामुळे या योजनेत टीडीएस कापला जाणार नाही.
दुसरं आहे या योजनेत गुंतवणूक केल्यास आयकर कलम ८०सी नुसार दीड लाखपर्यंत आयकरात सूट मिळते. त्यामुळे याचा सुद्धा फायदा महिला गुंतवणूकदारांना मिळणार आहे. म्हणजे जरी तुम्ही २ लाख रुपये गुंतवणूक केली असली तरी त्यातल्या दीड लाख एवढ्या रकमेवर आयकरात वजावट मिळेल.
आणि तिसर स्पष्टीकरण आहे प्रत्यक्ष आयकरासंबंधी. यात असं सांगितलं आहे कि जरी टीडीएस कापला जात नसला तरी महिला ठेवीदारांना या योजनेत मिळणाऱ्या व्याजावर आयकर भरावा लागणार आहे. जर ठेवीदारांचं उत्पन्न आणि योजनेतील व्याज यांची बेरीज केल्यानंतर येणारी रक्कम करपात्र ठरत असेल तरच आयकर भरावा लागेल अन्यथा आयकर भरावा लागणार नाही.
महिला सम्मान बचत पत्र योजनेची कागदपत्र (Mahila Samman Bachat Patra Documents)
या योजनेत खात उघडण्यासाठी आधार कार्ड, पॅन कार्ड अनिवार्य आहेत.
तसंच, व्यक्तीची ओळख आणि पत्त्याचा पुरावा म्हणून खालील कागदपत्रे स्वीकारली जातील
पासपोर्ट
ड्रायव्हिंग लायसन्स
मतदार ओळखपत्र
नरेगाद्वारे जारी केलेले जॉब कार्ड
नावाचा आणि पत्याचा तपशील असलेले राष्ट्रीय लोकसंख्या नोंदवहीद्वारे जारी केलेले पत्र
अल्पवयीन व्यक्तीसाठी जन्माचा दाखला आवश्यक असेल. तसंच अल्पवयीन मुलीच्या पालकासाठी वर सांगितलेली कागदपत्र द्यावी लागतील.
महिला सम्मान बचत पत्र परतावा (Mahila Samman Bachat Patra Calculator)
तर मंडळी, ही होती महिला सम्मान बचत प्रमाणपत्र (Mahila Samman Bachat Patra) या योजनेची माहिती. या योजनेत खातं चालू करण्यासाठी आपण पोस्ट ऑफिस किंवा बँकांमध्ये जाऊ शकता. ही योजना राष्ट्रीयीकृत बँकांमध्ये नक्की उपलब्ध आहे. तेव्हा सर्व माता भगिनींनी जरूर या योजनेत गुंतवणुकीचा लाभ घ्या. धन्यवाद.
