मंडळी आज आपण प्राप्तिकर खात्याच्या कलम 80GG विषयी माहिती घेणार आहोत. ज्याअंतर्गत घर भाड्याच्या रकमेवर प्राप्तिकरातून वजावट मिळू शकते म्हणजे आपण भाड्याच्या घरात रहात असाल आणि आपलं उत्पन्न करपात्र असेल तर आपण त्या घरभाड्याच्या अंशतः किंवा संपूर्ण रक्कमेवर आयकरातून वजावट मिळवू शकता. आजच्या लेखामध्ये आपण याच कलमाविषयी माहिती घेणार आहोत.
Table of Contents
कलम ८०जीजी म्हणजे काय? (What is section 80GG?)
कलम 80GG ही आयकर कायद्यांतर्गत एक तरतूद आहे जी करदात्याला घरासाठी भरलेल्या भाड्यावर वजावटीचा दावा करण्याची परवानगी देते. या प्रकारात वजावटीचा दावा कुठल्याही व्यक्तींद्वारे केला जाऊ शकतो म्हणजे नोकरदार असो किंवा व्यावसायिक असो. आयकर कायद्यातील ही तरतुद करदात्याला त्यांच्या आयकराच्या रकमेतून वजावट मिळवण्यासाठी मदत करते.
८०जीजी मध्ये वजावटीचा दावा कोण करू शकतो? (Who can claim deduction under section 80GG?)
- आपण जर नोकरदार व्यक्ती असाल आणि आपल्या पगारात House Rent Allowance(HRA) म्हणजे घरभाडे भत्ता समाविष्ट होत नसेल तर आपण 80GG अंतर्गत वजावटीचा दावा करू शकता.
- जर आपण व्यावसायिक असाल किंवा आपला उत्पन्न नोकरीतून येत नसेल, इतर उत्पन्नाच्या मार्गाने येत असेल तर आपण ८०जीजी अंतर्गत वजावटीचा दावा करू शकता.
- पण कुठलीही नोकरदार व्यक्ती ज्यांना पगारातून House Rent Allowance(HRA) म्हणजे घरभाडे भत्ता मिळत असेल, ते ८०जीजी अंतर्गत घरभाड्यातून वजावटीचा दावा करू शकत नाहीत.
- या कलमांतर्गत वजावटीचा लाभ घेणाऱ्या व्यक्तीने भाड्याने घेतलेलं घर ज्या गावात किंवा शहरात असेल तिथे त्या व्यक्तीचं स्वतःच्या नावे, जोडीदाराच्या नावे किंवा त्या व्यक्तीच्या अल्पवयीन मुलांच्या नावे मालमत्ता असू नये. तसंच इतर कुठंही त्या व्यक्तीच्या किंवा जोडीदाराच्या नवे मालमत्ता असेल तर त्यांना या कलमाचा वजावटीसाठी लाभ घेता येणार नाही.
- संबंधित व्यक्तीने भाड्याने घेतलेलं घराचा उपयोग कुठल्याही व्यावसायिक दृष्टिकोनासाठी करू नये अन्यथा त्यांना याचा वजावटीसाठी . उपयोग होणार नाही.
कलम 80GG ही आयकर कायद्यांतर्गत एक तरतूद आहे जी करदात्याला घरासाठी भरलेल्या भाड्यावर वजावटीचा दावा करण्याची परवानगी देते. या प्रकारात वजावटीचा दावा कुठल्याही व्यक्तींद्वारे केला जाऊ शकतो म्हणजे नोकरदार असो किंवा व्यावसायिक असो. आयकर कायद्यातील ही तरतुद करदात्याला त्यांच्या आयकराच्या रकमेतून वजावट मिळवण्यासाठी मदत करते.
कलम ८०जीजी अंतर्गत वाजवटीचा दावा कसा करावा? (How to Claim Deduction Under Section 80GG?)
- आपल्याला ८०जीजी अंतर्गत वजावटीचा दावा करायचा असल्यास फॉर्म १०बीए भरावा लागतो. फॉर्म १०बीए भरल्यानंतरच आपण ८०जीजी अंतर्गत आयकरातून वजावटीचा दावा करू शकतो.
- नवीन आयकर कायद्यानुसार जर आपण घरभाड्यातून वजावट मिळवू इच्छित असाल तर फॉर्म १०बीए भरणं अनिवार्य आहे. आयकर रिटर्न भरताना फॉर्म १०बीए न भरता आपण 80GG अंतर्गत आयकरातून वजावटीचा दावा केला तर तो ग्राह्य धरला जात नाही.
१०बीए फॉर्म मध्ये काय माहिती द्यावी लागते? (What information needs to be given in 10BA form?)
- करदात्याचे संपूर्ण नाव, आधार आणि पॅन क्रमांक तसंच ज्या वर्षांसाठी वजावट मिळवायची आहे ते वर्ष नमूद करावं लागतं.
- आपण ज्या घराचे भाडं भरता तिथे राहण्याचा कालावधी आणि त्या जागेचा पत्ता.
- वार्षिक भाड्याची रक्कम किंवा त्या जागेत रहात असतानाची रक्कम जी भाड्यापोटी भरली असेल ती नमूद करावी लागते.
- भाडे भरण्याचा प्रकार कुठला आहे - रोख रक्कम किंवा चेक किंवा बँक ट्रान्सफर इत्यादी.
- घरमालकाची माहिती - यामध्ये घरमालकाचा आधार आणि पॅन क्रमांक, घराचा पत्ता इत्यादी द्यावा लागतो.
८०जीजी अंतर्गत मिळणाऱ्या वजावटीची मर्यादा (Deduction Allowed Under Section 80GG)
आयकर कलम ८०जीजी अंतर्गत मिळणाऱ्या वजावटीच्या रकमेची मर्यादा जास्तीत जास्त वार्षिक ६०००० रुपये आहे. म्हणजे आपण भाडं त्यापेक्षा जास्त भरत असला तरी वजावट एका वर्षासाठी जास्तीत जास्त ६०००० रुपये एवढी मिळते. पण त्यालासुद्धा काही नियम आहेत.
- नियम १ - एका वर्षासाठी मासिक भाडे रु. ५००० किंवा वार्षिक भाडे रु. ६०,००० जास्तीत जास्त, एवढी वजावट मिळू शकते.
- नियम २ - एखाद्या व्यक्तीच्या एकूण समायोजित उत्पन्नाच्या २५% एवढी वजावट मिळू शकते. समायोजित उत्पन्न म्हणजे एकूण वार्षिक उत्पन्न वजा काही प्रकारच्या वजावटी उदाहरणार्थ शैक्षणिक कर्जासाठीची वजावट, वैद्यकीय खर्च इत्यादी.
- नियम ३ - आर्थिक वर्षात भरलेल्या एकूण भाड्याच्या रकमेतून समायोजित एकूण उत्पन्नाच्या १०% वजा केल्यावर मिळणारी रक्कम.
आता आपण याचं एक उदाहरण पाहू समजा, एखाद्या व्यक्तीचं वार्षिक उत्पन्न ६ लाख रुपये आहे आणि ते भाड्याच्या घरात राहतात, ज्यासाठी त्यांना घरभाडे भत्ता मिळत नाही. त्यांना वार्षिक भाडे ९६००० रुपये द्यावे लागते. अशा परिस्थितीत वजावट खालीलपैकी जी सगळ्यात कमी असेल ती लागू होईल:
- नियम १ - दरमहा रु ५००० ची मासिक भाडे मर्यादा म्हणजेच वार्षिक रु ६००००.
- नियम २ - वार्षिक भाडे म्हणजे ९६००० - ६०००० (म्हणजे वार्षिक उत्पन्नाच्या १०%) = ३६०००.
- नियम ३ - एकूण वार्षिक उत्पन्नाच्या २५% = १.५० लाख.
वरील उदाहरणामध्ये, नियम २ ही सर्वात कमी रक्कम असल्याने ही व्यक्ती नियम २ नुसार लाभासाठी पात्र असेल म्हणजे ३६००० एवढी वजावट या व्यक्तीला मिळू शकते.
फॉर्म १०बीए भरावा लागण्याची कारणे
मंडळी, १०बीए हा फॉर्म या आधी सुद्धा भरावा लागत होता पण तो अनिवार्य नव्हता. तेव्हा अनेकजण चुकीची किंवा खोटी माहिती द्यायचे आणि करामध्ये वजावट मिळवायचे. याला कुठंही पडताळणी करता येत नव्हती. मात्र आता हा फॉर्म अनिवार्य केल्यामुळे प्रत्येकाला खरी आणि योग्य माहिती द्यावी लागते.
तसंच यात घरमालकांचा आधार आणि पॅन क्रमांक द्यावा लागतो त्यामुळे घरमालकाला त्याची सूचना मिळते. याचा अजून एक फायदा असा की जर घरमालकानी घरभाड्यातून मिळालेलं उत्पन्न दाखवलं नसेल तर ते त्यांना दाखवता येतं.
अशाप्रकारे योग्य ती माहिती आयकर विभागाकडे पोचते.
तेव्हा मंडळी, आज आपण 80GG या आयकर कायद्यातील एका कलमाची माहिती बघितली. जर आपण भाड्याच्या घरात राहत असाल आणि आपल्याला घरभाडे भत्ता मिळत नसेल तर आपणसुद्धा 80GG अंतर्गत करपात्र रकमेतून वजावट मिळवू शकता. जर तुम्हाला आजचा लेख आवडला असेल तर तुमच्या मित्र मंडळींना सुद्धा हा लेख वाचायला द्या म्हणजे त्यांनाही याचा फायदा मिळेल. धन्यवाद.
