मंडळी म्युच्युअल फंडाबद्दल (tata mutual fund) आपण अनेकदा ऐकलं असेल. म्युच्युअल फंड सही है, म्युच्युअल फंड इज सब्जेक्ट टू मार्केट रिस्क प्लीज रीड डॉक्युमेंट्स केअरफुल्ली बिफोर इन्वेस्टींग असे डायलॉग आपण टीव्ही वरील जाहिरातीतून बघतो आणि ऐकतो. पण म्युच्युअल फंड म्हणजे नेमकं काय?
Table of Contents
म्युच्युअल फंड म्हणजे काय? (Tata Mutual Fund Definition)
म्युच्युअल फंड म्हणजे एक असा फंड आहे ज्यात अनेक लोकांकडून पैसे गोळा केले जातात आणि ते पैसे जास्तीत जास्त चांगल्या ठिकाणी गुंतवले जातात ज्यातून गुंतवणूकदारांना अधिकाधिक फायदा होईल.
म्युच्युअल फंडातील रकमेचं नियोजन करण्यासाठी गुंतवणूक क्षेत्रातील तज्ज्ञांची नेमणूक केलेली असते. त्यांना फंड मॅनेजर म्हणतात. म्युच्युअल फंडातील रक्कम किती, कुठे आणि कशी गुंतवणूक करायची याचं नियोजन हेच फंड मॅनेजर करतात. हे फंड मॅनेजर गुंतवणूक क्षेत्रातील खूप अनुभवी लोक असतात. त्यामुळे त्यांना कुठे गुंतवणूक करायची, कधी पैसे गुंतवायचे आणि कधी त्यातून बाहेर पडायचे याचा सुद्धा खूप अनुभव असतो. त्यामुळे त्यांचं फायदा मिळवण्याचं प्रमाण जास्त असतं.
म्युच्युअल फंड कंपनी जी गुंतवणूक करते म्हणजे त्यांनी घेतलेले शेअर्स, बॉण्ड्स हे गुंतवणूकदाराच्या नावावर होत नाहीत. म्युच्युअल फंड कंपनी गुंतवणूकदारांना म्युच्युअल फंड कंपनीच्या नावाचे समभाग म्हणजे शेअर्स देते त्याला म्युच्युअल फंड युनिट्स असं म्हणतात. या युनिट्स ची ठराविक किंमत असते म्हणजे १०० रु, ५०० रु अशी साधारणपणे त्या युनिट्सची किंमत असते आणि गुंतवणूकदार जेवढे पैसे गुंतवेल तेवढे युनिट्स म्युच्युअल फंड कंपनी गुंतवणूकदाराच्या नावावर करते.
मात्र गुंतवणूकदार हे ठरवू शकतो कि त्याने केलेल्या गुन्तवणुकीच्या रकमेतून किती गुंतवणूक शेअर्स मध्ये करायची, किती गुंतवणूक बॉन्ड्समध्ये करायची आणि ज्यावेळी गुंतवणूकदाराला पैसे हवे असतात तेव्हा म्युच्युअल फंड कंपनी गुंतवणूकदाराच्या गुंतवणुकीचा आवश्यक तेवढा हिस्सा विकून गुंतवणुकीच्या प्रमाणात रक्कम गुंतवणूकदाराला परत देते.
म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक का करावी? (why to invest in tata mutual fund)
बाजारात गुंतवणुकीचे अनेक पर्याय असतात. मुदत किंवा आवर्ती ठेव, शेअर्स, बॉण्ड्स, रिअल इस्टेट म्हणजे जमीन किंवा बांधकाम प्रकल्पात गुंतवणूक, सोन्यातील गुंतवणूक इत्यादी. मात्र मुदत किंवा आवर्ती ठेव सोडले तर बाकीच्या गुंतवणुकींमध्ये अनुभव आणि अभ्यासाची गरज लागते.
शेअर्स मध्ये गुंतवणूक करण्याचे साधारणपणे ३ प्रकार आहेत.
पहिल्या प्रकारात गुंतवणूकदार स्वतः शेअर्स मध्ये गुंतवणूक करतो. या प्रकारात तो स्वतः शेअर्स चा म्हणजे कंपन्यांचा अभ्यास करतो आणि स्वतःच खरेदी विक्री करतो. यात होणारा फायदा तोटा या दोन्ही ला तो जबाबदार असतो. या प्रकारात गुंतवणूकदार अनुभवी असेल तर ठीक नाहीतर त्याला शेअर बाजाराची माहिती मिळवायला खुप वेळ लागतो.
दुसऱ्या प्रकारात गुंतवणूकदार एखाद्या तज्ज्ञाची मदत घेऊन व्यवहार करू शकतो. तो तज्ञ् गुंतवणूकदाराला चांगले शेअर्स सुचवू शकतो. पण पहिली गोष्ट म्हणजे त्याची फी गुंतवणूकदाराला द्यावी लागते जी थोडी महाग असू शकतो आणि दुसरी गोष्ट म्हणजे खरेदी विक्रीचे व्यवहार गुंतवणूकदारालाच करावे लागतील. त्यामुळे खरेदी विक्रीतून होणार नफा त्या तज्ज्ञाची फी भरण्यातच खर्च होऊ शकतो.
आणि तिसरा पर्याय आहे म्युच्युअल फंडाचा. या बाबतीत स्वतः गुंतवणूकदाराला फक्त फंडात पैसे गुंतवायचे असतात. बाकी काम म्हणजे चांगले शेअर्स किंवा इतर गुंतवणुकीचे पर्याय शोधणे, त्यात योग्य वेळी गुंतवणूक आणि योग्य वेळी बाहेर पडणे, सगळ्या गोष्टीचा हिशोब ठेवणे अशी काम म्युच्युअल फंडाची टीम करत असते. तसंच म्युच्युअल फंडातील फंड मॅनेजर या गोष्टींमध्ये तज्ज्ञ असतात. त्यामुळे त्यांनी केलेल्या व्यवहारात तोटा होण्याचं प्रमाण कमी असतं. यात गुंतवणूकदाराला फी द्यावी लागते पण ती त्या मानाने खूप कमी असते. म्हणून निदान सुरुवातीला म्हणजे आपल्याला गुंतवणुकीची फार माहिती नसेल तेव्हा म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करण केव्हाही चांगलं.
मंडळी आता आपल्या लक्षात आलं असेल कि म्युच्युअल फंडात पैसे का गुंतवावेत? आता बघूया म्युच्युअल फंडाचे प्रकार कोणकोणते आहेत ते.
म्युच्युअल फंडाचे प्रकार (Types of tata mutual fund)
तसे म्युच्युअल फंडाचे बरेच प्रकार आहेत पण ढोबळमानाने चार प्रकार धरले जातात.
- इक्विटी म्युच्युअल फंड (Equity Mutual Fund) - या प्रकारात गुंतवणूक पूर्णपणे शेअर बाजारात केली जाते. या प्रकारात इतर म्युच्युअल फंडापेक्षा जास्त परतावा मिळण्याची शक्यता असते मात्र जोखीमसुद्धा जास्त असते कारण सगळी गुंतवणूक शेअर बाजारात केली जाते. त्यामुळे शेअर बाजाराच्या चढ उतारावर फायदा तोटा अवलंबून असतो. पण जेव्हा आपण दीर्घकाळ गुंतवणूक करतो तेव्हा हा धोका खूप कमी होतो. या प्रकारचे म्युच्युअल फंड कमी वय असणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी चांगले आहेत कारण त्यांची रिस्क घेण्याची क्षमता जास्त असते आणि त्यांच्याकडे गुंतवणुकीसाठी जास्त कालावधी पण असतो.
-
डेट म्युच्युअल फंड (Debt Mutual Fund) - हा एक निश्चित उत्पन्न देणारा म्युच्युअल फंडांचा प्रकार आहे, जेथे गुंतवणूकदारांना त्यांच्या गुंतवणुकीवर निश्चित रक्कम किंवा परतावा दिला जातो. यामध्ये शेअर्स खरेदी करण्याऐवजी सरकारी आणि कॉर्पोरेट बॉण्ड्समध्ये किंवा अशाच इतर पर्यायनमध्ये गुंतवणूक करतात जे खात्रीशीर परतावा देऊ शकतात. हा दुसरा सर्वात लोकप्रिय म्युच्युअल फंडाचा प्रकार आहे कारण यात जोखीम खूप कमी असते आणि परतावा निश्चित मिळतो. मात्र इक्विटी म्युच्युअल फंडांपेक्षा डेट म्युच्युअल फंडांमध्ये परतावा कमी असू शकतो.
इक्विटी फंड हा जसा तरुणांना अनुकूल असतो, त्याचप्रमाणे सेवानिवृत्तीच्या जवळ असलेल्या गुंतवणूकदारांनी डेट म्युच्युअल फंडामध्ये जास्त गुंतवणूक करावी असं तज्ञ सांगतात. - हायब्रीड म्युच्युअल फ़ंड (Hybrid Mutual Fund) - या मध्ये आत्ता सांगितलेल्या दोन्ही फंडाची सरमिसळ असते म्हणजे या म्युच्युअल फंडातील गुंतवणूक शेअर्स आणि बॉण्ड्स किंवा त्यासारख्या इतर पर्यायांमध्ये म्हणजे दोन्हीमध्ये केली जाते. त्यामुळे गुंतवणूकदारांना शेअर बाजारातील चांगला परतावा आणि बॉण्ड्स वगैरे सारख्या गुंतवणुकीतून सुरक्षितता या दोन्ही गोष्टी मिळतात.
- गोल ओरिएंटेड म्युच्युअल फंड (Goal Oriented Mutual Fund) - गोल म्हणजे ध्येय. या प्रकारच्या म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक काही खास गोष्टींसाठी केली जाते. उदा. मुलांच्या शिक्षणाचा खर्च करण्यासाठी, मुलांच्या लग्नाचा खर्च करण्यासाठी, परदेशात ट्रिप काढण्यासाठी किंवा अशीच काही इतर ध्येय असतात जी आपल्याला भविष्यात पूर्ण करायची असतात. अशा गोष्टींसाठी या प्रकारच्या म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक केली जाते.
तर म्युच्युअल फंडाचे हे चार प्रमुख प्रकार आहेत. यापेक्षाही इतर अनेक प्रकार आहेत जसं इंडेक्स फंड ज्यामध्ये निफ्टी किंवा सेन्सेक्स अशा इंडेक्स म्हणजे निर्देशांकात गुंतवणूक केली जाते.
मंडळी म्युच्युअल फंडाबद्दल माहिती बघितल्यावर आता बघूया त्याचे फायदे.
म्युच्युअल फंडाचे फायदे (Benefits of tata mutual fund)
- तज्ञ व्यवस्थापन - म्युच्युअल फंडात गुंतवणूकीचे सगळं नियोजन तज्ञ लोक करत असतात. त्यांचं बाजारातील चढ उतारावर, बदलांवर सतत लक्ष असतं. त्यामुळे ते जी गुंतवणूक करतात ती चालू परिस्थितीला धरून असते ज्यामुळे गुंतवणूकदाराला जास्तीत जास्त चांगला परतावा मिळतो. आणि मुख्य म्हणजे गुंतवणूकदाराला फक्त परताव्याकडे लक्ष द्यावं लागत. बाकी गुंतवणुकीच्या बाबतीतलं संशोधन वगैरे म्युच्युअल फंड कंपन्यांचे लोक करतात.
- चांगला परतावा - मंडळी, म्युच्युअल फंड हा खास करून चांगला परतावा देण्यासाठी प्रसिद्ध आहे. म्युच्युअल फडात जेवढी जास्त काळासाठी गुंतवणूक केली जाईल तेवढा फायदा जास्त मिळतो. म्युच्युअल फंडात दीर्घ मुदतीसाठी गुंतवणूक केली आणि अगदी शेअर मार्केट घसरलं तरी १०-११ % परतावा मिळतोच मात्र जर शेअर मार्केट सुस्थितीत असेल तर २०% पेक्षा सुद्धा जास्त परतावा देऊन जात.
- म्युच्युअल फंड कंपन्यांवर सेबीचं बारीक लक्ष असतं. सेबी ही एक सरकारी संस्था आहे जी गुंतवणूकदारांचा पैसा सुरक्षित राहील आणि गुंतवणूकदारांचा विश्वास गुंतवणुकीवर कायम राहील याची काळजी घेते.
- गुंतवणुकीतील विविधता - म्युच्युअल फंड कंपन्या फक्त शेअर्स मधेच गुंतवणूक न करता बॉण्ड्स, टी बिल्स सारख्या इतर पर्यायांमध्ये सुद्धा गुंतवणूक करतात ज्यामुळे जोखीम कमी होते आणि फायदा वाढतो.
- तुम्हाला अचानक पैशाची गरज लागली तर तुम्ही म्युच्युअल फडातील काही भाग विकून पैसे जमवू शकता आणि त्याला कुठलाही दंड बसत नाही कारण अनेक म्युच्युअल फंडांना लॉक इन पिरिअड नसतो. लॉक इन पिरिअड म्हणजे जेवढ्या कालावधीसाठी गुंतवणूक केली आह त्याआधी गुंतवणूकदार त्यातून बाहेर पडू शकत नाही आणि पडल्यास त्यावर दंड भरावा लागतो. जसं एफडी सारख्या गुंतवणुकीत मुदतपूर्व रक्कम काढल्यास दंड आकारला जातो. पण म्युच्युअल फंदात असा लॉक इन पिरियड नसतो किंवा असला तर खूप कमी असतो. त्यामुळे अचानक पैसे हवे असल्यास ते सहजपणे उभे करता येतात.
- आपल्याला म्युच्युअल फंडात अनेक पर्याय मिळतात. म्हणजे आपलं उद्दिष्ट काहीही असो जसं खात्रीशीर परतावा म्हणून डेट फंड्स, भरपूर परताव्यासाठी इक्विटी फंड्स, निवृत्तीनंतर पेंशन मिळवणे, परदेशात ट्रिप, मुलांच्या उच्च शिक्षणाचा खर्च आणि अशी अनेक उद्दिष्ट असतात. पण बाजारात इतके म्युच्युअल फंड आहेत कि प्रत्येक उद्दिष्टासाठी काहीतरी पर्याय असतोच.
- आयकरात बचत - अनेक म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक केल्यास गुंतवणूदारांना आयकरात सूट मिळते. मग ही सूट ८० सी द्वारे मिळणारी असो किंवा मिळणाऱ्या परताव्यावर असो. ती मिळते हे मात्र खरं आहे.
तर मंडळी हे होते म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करण्याचे काही फायदे. म्युच्युअल फंडातील गुंतवणूक ही शक्यतो दीर्घकाळासाठी करावी ज्यामुळे त्याचा अपेक्षित फायदा आपल्याला मिळतो. तसंच आपल्या आयुष्यातील मोठी उद्दिष्ट पूर्ण करण्यासाठी याचा उपयोग आपण करू शकतो. तेव्हा नक्की या पर्यायाचा विचार गुंतवणुकीसाठी करा. धन्यवाद.
