मंडळी, जानेवारी २०२४ पासून UPI पेमेंटच्या नियमांमध्ये बदल झाले आहेत. UPI पेमेंट आपल्याला काही नवीन नाही. UPI मुळे अनेक फायदे झाले उदा. सुट्ट्या पैशांचा प्रश्न सुटला, त्यामुळे होणारे वाद कमी झाले, खिशात पैसे नसताना फक्त मोबाईल द्वारे पैसे देणं शक्य झालं. थोडक्यात या UPI पेमेंट मुळे एक प्रकारची क्रांती घडून आणली.
पण त्याचबरोबर चोरांचंही फावलं. ऑनलाईन पैशांची चोरी होऊ लागली. अनेक प्रकारचे फ्रॉड होऊ लागले. त्यामुळे सरकारनं यावर काही नवीन नियम लागू केले आहेत आणि तेच UPI पेमेंटच्या नियमांमध्ये बदल आज आपण बघणार आहोत.
नवीन UPI नियम काय आहेत?
-
मागील वर्षभरात न वापरलेले पेमेंट अँप्स बंद होतील
तुमच्या फोनमध्ये एखादं असं UPI अँप असेल जे मागील वर्षभरात म्हणजे १ जानेवारी २०२३ ते डिसेम्बर २०२३ या काळात वापरलं गेलं नसेल तर असं अँप आता सुरक्षेच्या कारणासाठी आपोआप बंद होईल. -
पेमेंट लिमिट
जानेवारी २०२४ पासून आता UPI अँप वापरून तुम्ही एका दिवसात जास्तीत जास्त १ लाख रुपयांचं पेमेंट करू शकता त्यापेक्षा जास्त पेमेंट एका दिवसात आता करता येणार नाही. -
स्पेशल पेमेंट लिमिट
स्पेशल पेमेंट म्हणजे शाळा, कॉलेज ची फी किंवा हॉस्पिटल चं बिल भरावं लागल्यास त्याबाबतीत तुम्ही एका दिवसात जास्तीत जास्त ५ लाख रुपयांचं पेमेंट करू शकता. -
ट्रान्झॅक्शन सेटलमेंट टाइम
डिसेम्बर २०२३ पर्यंत आपण UPI ने जे पेमेंट करायचो ते व्यक्तीला पैसे द्यायचो त्या व्यक्तीच्या खात्यावर लगेच जमा व्हायचे. मात्र आता जर तुम्ही एखाद्या व्यक्तीला प्रथमच २ हजारपेक्षा जास्त पेमेंट देत असाल तर ते पैसे त्या व्यक्तीच्या खात्यावर जमा व्हायला ४ तास लागतील. मात्र, ज्या व्यक्तीला तुम्ही यापूर्वी अनेकदा पेमेंट केलं असेल त्यांचं पेमेंट मात्र लगेच त्यांच्या खात्यावर जमा होईल. -
UPI ट्रान्झॅक्शन कॅन्सल ऑप्शनचा
जर तुम्ही एखाद्या नवीन व्यक्तीला UPI वापरून पैसे दिले तर ते पेमेंट तुम्ही ४ तासांच्या आत रद्द करू शकता. हा नियम या आधीच्या नियमाशी म्हणजे नियम क्रमांक ४ शी संबंधित आहे. याचा मुख्य फायदा म्हणजे कुणी तुम्हाला फसवून तुमचे पैसे चोरले किंवा तुम्ही कुणाला चुकून पेमेंट केलं तर याबतीत तुम्ही ते पैसे परत मिळवू शकता.
हे पैसे थेट तुमच्या खात्यात जमा होतील.
याचा तोटा फक्त कधी होईल तर दुकानदार, हॉटेल किंवा अशाच प्रकारचे व्यावसायिक असं पेमेंट घेणं टळतील कारण त्यांना नवीन गिऱ्हाईकाकडून पेमेंट कॅन्सल केलं जाण्याची भीती असेल. मग इथं तुम्हाला डेबिट किंवा क्रेडिट कार्ड न पेमेंट करावं लागेल किंवा रोख पैसे द्यावे लागतील.
ऑनलाईन UPI पेमेंटला फरक पडणार नाही कारण ऑनलाईन खरेदी केल्यावर डिलिव्हरी मिळायला काही तास तर लागतातच. त्यामुळे ऑनलाईन विक्रेते पेमेंट करून ४ तासानंतरच डिलिव्हरी करतील. -
बँक खात्यावरचं नाव आता पेमेंट करणाऱ्याला दिसणार
तुम्ही ज्या व्यक्तीला पेमेंट करणार असाल त्याचं बँक खात्यावरचं नाव आता पेमेंट करणाऱ्याला दिसणार आहे. म्हणजे आता तुम्हाला पेमेंट करण्याआधी तुम्ही कोणत्या व्यक्तीला पैसे देताय हे त्याच्या नावानिशी कळेल. -
UPI क्रेडिट लाईन
यापुढे तुम्हाला UPI द्वारे पेमेंट देताना पैसे कमी पडत असतील तर बँकेकडून क्रेडिट घेऊन व्यवहार करता येईल. थोडक्यात, UPI चा आता क्रेडिट कार्ड सारखा वापर करता येईल. मात्र हे क्रेडिट देण्यायाधी बँक तुमचा स्कोर तपासून पाहिल आणि क्रेडिट मिळणं तुमच्या क्रेडिट स्कोरवर अवलंबून राहील. -
UPI ATM
आता कुठल्याही कार्डशिवाय तुम्हाला ATM मधून पैसे काढता येतील. खरं म्हणजे अशा प्रकारे पैसे आपल्याला आत्ता सुद्धा काढता येतात. पण ही सुविधा संबंधित बँकांच्या ATM वर उपलब्ध आहे. काही प्रमाणात UPI ATM सुद्धा उपलब्ध आहेत. पण ही UPI ATM ची सुविधा मोठ्या प्रमाणावर उपलब्ध करून देण्यात येणार आहे आणि त्यासाठी आरबीआयने हिताची या जपानी कंपनीशी करार केला आहे. -
UPI ट्रान्झॅक्शन चार्जेस
जर तुम्ही क्रेडिट कार्ड वापरून किंवा सातव्या नियमात सांगितल्याप्रमाणे UPI क्रेडिट घेऊन ते पैसे तुमच्या UPI वॉलेट मध्ये ट्रान्सफर केले आणि त्या वॉलेट मधून एखाद्या ठिकाणी पैसे दिले तर ज्याला पैसे दिलेत त्याला १.१% सेवा कर किंवा सर्विस चार्ज द्यावा लागेल.
तर मंडळी आज आपण बघितले यूपीआय पेमेंटच्या नियमांमध्ये बदल काय काय झाले आहेत. या नियमांबद्दल तुमचं काय मत आहे हे आम्हाला कमेंटबॉक्स मध्ये नक्की कळवा. आणि हा लेख आवडला असेल तर तुमच्या मित्रमंडळींबरोबर शेअर करा. म्हणजे त्यांनाही याची माहिती होईल. धन्यवाद
यूपीआय ही एक अशी व्यवस्था आहे ज्यामुळे अनेक बँकाच्या अनेक खात्यांना एकाच मोबाइल अॅप्लिकेशन द्वारे एकत्र आणून सोयिस्कर पैसे पाठवणे, रक्कम भरणे, खरेदी एकाच ठिकाणी एकाच अॅपमध्ये उपलब्ध होते
UPI वापरून वैयक्तिक व्यवहार करणाऱ्या व्यक्तींना कोणतेही शुल्क आकारले जात नाही. फक्त क्रेडिट कार्ड मधून UPI वॉलेट मध्ये पैसे ट्रान्सफर केले आणि त्या पैशाने पेमेंट केले तर संबंधित व्यापाऱ्याला १.१% शुल्क आकारले जाते.
५० हजार रुपयांपर्यंतच्या व्यवहारांवर कर लागू होत नाही. मात्र त्यापेक्षा जास्त रकमेवर “इन्कम फ्रॉम आदर सोर्सेस” साठी केलेल्या तरतुदीनुसार कर आकारला जातो.
